Daty i godziny projekcji:

Istnieje możliwość indywidualnego doboru terminów spotkań.

Cennik:

Bilet na jedno spotkanie: 18 zł

Karnet na pięć spotkań: 75 zł

Zgłoszenia:

Łukasz Adamowicz
tel: 694 888 375
e-mail: akademia@kinozklasa.edu.pl

Miejsca projekcji:

Kino Agrafka

SZKOŁA PONADGIMNAZJALNA

ścieżka: Kino mistrzów

Kino to indywidualności, które w większym lub mniejszym stopniu odcisnęły swój znak w jego historii, a często zaważyły na kierunku jego rozwoju. Prezentujemy krótki zestaw filmów zrealizowanych przez niekwestionowanych mistrzów kina, filmy, które trzeba znać, żeby móc świadomie poruszać się w kulturze audiowizualnej.

Lekcja 1: Wajda

WSZYSTKO NA SPRZEDAŻ | Wszystko na sprzedaż,
reż. Andrzej Wajda, Polska 1968, 94'

Andrzej Wajda - to reżyser filmowy i teatralny, jeden z najwybitniejszych rodzimych artystów, którego nazwisko - i twórczość - obok Romana Polańskiego i Krzysztofa Kieślowskiego jest na całym świecie symbolem polskiej kultury. Po wojnie studiował malarstwo w Akademii Sztuk Pięknych w Krakowie, stąd jego niezwykła wrażliwość na kompozycję obrazu filmowego, dobór scenografii i dbałość o kostiumy. Zadebiutował w 1954 roku filmem "Pokolenie", po premierze którego po raz pierwszy pojawił się w recenzjach termin Polska Szkoła Filmowa. Wajda jest autorem dwóch wielkich filmów zaliczanych do arcydzieł tego nurtu: "Kanału" (1956), pierwszego filmu o powstaniu warszawskim, oraz "Popiołu i diamentu" (1958) z niezapomnianą rolą Zbigniewa Cybulskiego. Założyciel zespołu filmowego "X", współtwórca Kina Moralnego Niepokoju, adaptator wielkich dzieł literatury polskiej, m.in. "Wesela" (1972) wg St. Wyspiańskiego, "Ziemi obiecanej" (1975) wg W. Reymonta, nowel J. Iwaszkiewicza ("Brzezina", 1970, "Panny z Wilka", 1979). Laureat honorowego Oscara za całokształt twórczości w 2000 roku. W swoich utworach Wajda podejmuje próbę rozrachunku z mitami polskiej świadomości narodowej, nawiązuje do tradycji romantyzmu i symbolizmu, nie boi się również form eksperymentalnych ("Tatarak", 2009), co w efekcie składa się na spójny, autorski styl filmowy.

"Wszystko na sprzedaż" to przełomowy utwór w twórczości Wajdy, jedyny zrealizowany według jego własnego scenariusza, powstały z potrzeby przepracowania straty, jaką była dla reżysera - i całej kultury polskiej - tragiczna śmierć Zbigniewa Cybulskiego.
Reżyser rozpoczyna zdjęcia do nowego filmu. Na planie wciąż jednak nie pojawił się Aktor grający główną rolę. Wszyscy członkowie ekipy angażują się w jego poszukiwania. Kiedy dociera do nich wieść o tragicznej śmierci mężczyzny, Reżyser postanawia zmienić scenariusz filmu i nakręcić film już nie z Aktorem, ale o Aktorze.

Lekcja 2: Kawalerowicz

POCIĄG | Pociąg,
reż. Jerzy Kawalerowicz, Polska 1959, 93'

Jerzy Kawalerowicz - Jeden z największych reżyserów polskiego kina, wieloletni kierownik artystyczny Zespołu Filmowego "Kadr", w którym powstała większość filmów zaliczanych do nurtu Polskiej Szkoły Filmowej. Uznanie zdobył dzięki kameralnym, wymagającym skupienia dramatom, które - w przeciwieństwie do utworów Andrzeja Wajdy, Kazimierza Kutza czy Andrzeja Munka - nie były poświęcone rozrachunkowi z przeszłością, ale tematyce psychologiczno-egzystencjalnej. Kawalerowicz wolał poświęcić swoją uwagę uczuciom i przeżyciom jednostki, a nie kreślić zbiorowy, powojenny portret rodaków; z tego też powodu jego twórczość umieszczano trochę na uboczu Szkoły Polskiej. Najwybitniejsze dzieła stworzył z udziałem swojej ówczesnej żony, Lucyny Winnickiej: "Pociąg" (1959) oraz "Matkę Joannę od Aniołów" wg opowiadania J. Iwaszkiewicza (1960, Srebrna Palma w Cannes). Autor doskonałych adaptacji polskiej literatury: "Faraona" (1965) wg B. Prusa i "Austerii" (1983) wg J. Stryjkowskiego oraz jednej bardzo złej: "Quo vadis?" (2000) wg H. Sienkiewicza.

"Pociąg" to zgrabne połączenie melodramatu z konwencją filmu sensacyjnego i elementami thrillera. Dzieło Kawalerowicza wyróżnia doskonałe aktorstwo (kreacje Lucyny Winnickiej, Leona Niemczyka, Zbigniewa Cybulskiego), piękne czarno-białe zdjęcia autorstwa mistrza światła Jerzego Wójcika oraz melancholijny motyw muzyczny z niezapomnianą wokalizą Wandy Warskiej.
W przedziale sypialnym ekspresu nocnego jadącego z Warszawy nad morze spotykają się Marta i Jerzy. Po początkowych nieporozumieniach dochodzi między nimi do niemej ugody, stopniowo zawiązuje się nić sympatii. Spokój pasażerów przerywa pojawienie się milicjantów, którzy poszukują ukrywającego się w pociągu mordercy.

Lekcja 3: Kurosawa

RASHOMON | Rashômon,
reż. Akira Kurosawa, Japonia 1950, 88'

Akira Kurosawa - japoński reżyser, scenarzysta i producent. W dzieciństwie oglądał dużo amerykańskich i europejskich produkcji, których wpływ jest widoczny w późniejszych filmach w jego dorobku. W wieku 26 lat porzucił malarstwo na rzecz pracy w kinematografii. Zadebiutował w 1943 roku filmem "Saga o dżudo". Szybko zdobył miano wybitnego twórcy, jednak dopiero "Rashômon" rozsławił jego nazwisko poza granicami Japonii. Film zdobył Złotego Lwa w Wenecji oraz Oscara dla najlepszego filmu nieanglojęzycznego, a jego reżyser stał się ulubieńcem zachodniej publiczności. W swojej twórczości Kurosawa poruszał problematykę współczesną i historyczną, choć niezależnie od czasu i miejsca akcji zawsze wypowiadał się na tematy aktualne (jak np. korupcja, gangsteryzm, zagrożenie atomowe, bieda, alkoholizm). W rodzimej Japonii jego twórczość przyjmowano z rezerwą. Uchodził za najbardziej "amerykańskiego" wśród twórców japońskich, inspirował kilka pokoleń filmowców, zachwycali się nim m.in. George Lucas, Francis Ford Coppola czy John Sturges. Czerpał z literackich tradycji Zachodu - zwłaszcza twórczości F. Dostojewskiego, zaś jego adaptacje utworów W. Szekspira: "Tron we krwi" ("Makbet") oraz "Ran" (Król Lear") stanowią jedne z najlepszych ekranizacji angielskiego dramaturga. Pozostał aktywny do samej śmierci w 1998 roku, pozostawiając po sobie ponad trzydzieści filmów, w tym wiele arcydzieł.

Średniowieczna Japonia. Podróżujący ze swoją żoną samuraj zostaje napadnięty w lesie przez bandytę. Nieszczęśnik zostaje zabity, natomiast jego żona zgwałcona. Film ukazuje kolejno cztery wersje wydarzenia, widziane przez bezpośrednich uczestników i naocznego świadka - drwala.
Film Kurosawy porównywano do "Obywatela Kane'a" Orsona Wellesa z racji podobieństwa pomysłu narracyjnego: jedno wydarzenie relacjonowane było z kilku punktów widzenia, czyniąc w ten sposób prawdę niemożliwą do ustalenia. Film zachwyca pięknem kompozycji, doskonałą stroną wizualną i precyzyjnym montażem, zharmonizowanym z rytmem partytury muzycznej, napisanej na wzór "Bolera" M. Ravela.

Lekcja 4: Smarzowski

WESELE | Wesele,
reż. Wojciech Smarzowski, Polska 2004, 101'

Wojciech Smarzowski - mistrz filmowych pamfletów na Polskę, Polaków i polskość, autor bezkompromisowy, odważny, konsekwentny i kontrowersyjny. Specjalista w obnażaniu najciemniejszych stron ludzkiej natury. Zadebiutował w 1998 roku telewizyjną produkcją "Małżowina", jednak to dopiero wyświetlane na wielkim ekranie "Wesele" pozwoliło zaistnieć Wojciechowi Smarzowskiemu w szerszej świadomości widzów i krytyków. Film wzbudził skrajne reakcje, od zachwytu ukoronowanego licznymi nagrodami po oburzenie i oskarżenia o szkalowanie polskości - i tak jest z każdą kolejną produkcją, jaka wychodzi spod ręki "Smarzola". Polaków portret własny reżyser ilustruje na przykładzie bohaterów osadzonych w konkretnej, polityczno-historycznej rzeczywistości (komunistyczna w "Domu złym", 2009, powojenna w "Róży", 2011, współczesna w "Drogówce", 2013), której alkohol, przemoc i język pełen przekleństw są nieodłącznymi elementami.

Podkarpacka wieś. Lokalny bogacz Wiesław Wojnar organizuje córce wystawne wesele. Wszystko układa się po jego myśli: ładna pogoda, mnóstwo gości, panna młoda w pięknej sukni, bogato udekorowana sala. Problemy zaczynają się jednak szybciej niż orkiestra zaczyna grać; okazuje się, że muzycy nie są opłaceni, bigos jest zepsuty, wódka słowacka, a prezent ślubny, luksusowe audi, uwarunkowane umową gangsterską. W rytm biesiadnych przebojów wesele, a wraz z nim reputacja, moralność i majątek Wojnara zmierzają ku katastrofie.

Lekcja 5: Welles

OBYWATEL KANE | Citizen Kane,
reż. Orson Welles, USA 1941, 119'

Orson Welles - amerykański reżyser-innowator, charyzmatyczny aktor, scenarzysta i producent, jedna z najwybitniejszych postaci w historii kina. Do kina trafił poprzez pracę w teatrze (m.in. Mercure Theater Company) oraz w radiu. Zasłynął niezwykle sugestywnym słuchowiskiem - "Wojna światów" wg H. G. Wellsa miała formułę nadawanej na żywo relacji z lądowania Marsjan na Ziemi, co wzbudziło powszechne poruszenie wśród słuchaczy. Wells zwrócił na siebie uwagę wytwórni RKO Pictures, która podpisała z nim umowę na bezprecedensowych warunkach: dała 25-letniemu aktorowi pełną wolność twórczą i niezwykle wysoki budżet na produkcję dwóch filmów. Pierwszy z nich, debiutancki "Obywatel Kane" (1941) nie spodobał się publiczności ze względu na skomplikowaną narrację, zdobył jednak Oscara za najlepszy scenariusz oryginalny. Nakręcona rok później "Wspaniałość Ambersonów" została przez wytwórnię znacznie skrócona i przemontowana, i również nie cieszyła się zainteresowaniem widzów. Dopiero po upływie kilkudziesięciu lat filmy uznano za wybitne i doceniono nowatorstwo ich formuły. Welles objawił się jako twórca indywidualny i bezkompromisowy, który godził się na występowanie jako aktor w komercyjnych produkcjach i niezliczonych reklamach, aby mieć fundusze na kręcenie filmów, w których mógł realizować swoją wizję kina ("Intruz", 1946, "Dama z Szanghaju", 1947, "Dotyk zła", 1958). Zrozumienie tej wizji i zachwyt nad geniuszem Wellesa przyszły jednak po jego śmierci.

"Obywatel Kane" to arcydzieło filmowej narracji, w którym Welles zrewolucjonizował technikę opowiadania (dzięki zastosowaniu głębi ostrości to widz, a nie narrator konstruował filmowe znaczenia), doprowadził do perfekcji znane techniki realizacyjne (montaż wewnątrzkadrowy, definiowanie postaci poprzez odpowiednią perspektywę filmowania) oraz twórczo potraktował filmowy czas - jako materię, którą można dowolnie rozciągać, skracać, multiplikować, przeskakiwać swobodnie z jednej chwili do drugiej.
W pałacu Xanadu umiera umiera multimiliarder Charles Foster Kane. Jego ostatnie słowo to "różyczka". Reporter kroniki filmowej, Jerry Thompson, dostaje zlecenie wyjaśnienia znaczenia enigmatycznej wypowiedzi. Redakcja upatruje w niej klucza do zrozumienia życia (i śmierci) największego magnata prasowego w Stanach Zjednoczonych.